top of page

Rok III. OÅ‚tarz i ofiara - (klasa VI)

Spotkanie III. 1 – Naczynia potrzebne do sprawowania Eucharystii. Pierwsze spotkanie poÅ›wiÄ™camy naczyniom przeznaczonym do sprawowania Eucharystii. SÄ… to przede wszystkim kielich i patena. O ich niezwykÅ‚ym znaczeniu mówiÄ… obrzÄ™dy ich poÅ›wiÄ™cenia. Należy im okazać szczególny szacunek. Dobrze jest również znać historiÄ™ kielichów, gdyż sÄ… one czÄ™sto także dzieÅ‚ami sztuki. Oprócz kielicha i pateny zwracamy uwagÄ™ na patenÄ™ komunijnÄ…, a także na ampuÅ‚ki. Oprócz naczyÅ„ do sprawowania Eucharystii potrzebna jest także tzw. bielizna kielichowa (korporaÅ‚, puryfikaterz, palka) oraz rzeczy potrzebne do puryfikacji (lawaterz, rÄ™czniczek).


Spotkanie III. 2 – Inne naczynia i przedmioty liturgiczne. Spotkanie jest kontynuacjÄ… poprzedniego. Zwraca uwagÄ™ na naczynia, które sÅ‚użą do przechowywania NajÅ›wiÄ™tszego Sakramentu w tabernakulum (kustodia, puszka), do dokonywania wystawienia NajÅ›wiÄ™tszego Sakramentu (monstrancja). W zakrystii znajduje siÄ™ również naczynie z olejem krzyżma oraz z olejem chorych, a także naczynia używane przy chrzcie dzieci. Trzeba przypomnieć również o krzyżu, kadzidle i Å›wiecach, a także o feretronach, o czym byÅ‚a już mowa w poprzednim roku. 


Spotkanie III. 3 – BiaÅ‚a szata wspólna wszystkim posÅ‚ugujÄ…cych. O stroju ministrantów byÅ‚a już mowa w formacji kandydatów. Teraz powracamy do tego tematu, by go pogÅ‚Ä™bić i lepiej zrozumieć. Zatrzymujemy siÄ™ najpierw przy wymaganiu, okreÅ›lonym w OWMR: „SzatÄ… liturgicznÄ… wspólnÄ… dla wszystkich szafarzy wyÅ›wiÄ™conych i ustanowionych jakiegokolwiek stopnia, jest alba” (336); „Akolici, lektorzy oraz inni Å›wieccy usÅ‚ugujÄ…cy mogÄ… ubierać siÄ™ w albÄ™ albo w innÄ… szatÄ™ prawnie zatwierdzonÄ… dla danego kraju przez KonferencjÄ™ Episkopatu” (339). Wszyscy noszÄ… biaÅ‚Ä… szatÄ™, gdyż ona przypomina chrzest, a ten sakrament jest wspólny dla wszystkich. Dopiero na biaÅ‚Ä… szatÄ™ nakÅ‚ada siÄ™ inne znaki. Diakoni, prezbiterzy i biskupi noszÄ… wÅ‚aÅ›ciwy dla nich strój i znaki. CzÅ‚onkowie sÅ‚użby liturgicznej mogÄ… również nosić znaczki dla nich przeznaczone, zatwierdzone przez kompetentnÄ… wÅ‚adzÄ™ koÅ›cielnÄ….


(zajÄ™te) Spotkanie III. 4 – Kolory szat liturgicznych. Szaty nakÅ‚adane na albÄ™ majÄ… różne kolory. Poznajemy znaczenie każdego z nich. UkazujÄ… one w sposób zewnÄ™trzny charakter sprawowanych misteriów i rozwój życia chrzeÅ›cijaÅ„skiego w ciÄ…gu roku liturgicznego. Jest to również przypomnienie poszczególnych okresów roku liturgicznego, o którym bÄ™dzie wiÄ™cej mowy w formacji starszych ministrantów.


Spotkanie III. 5 – Szanować rzeczy codziennego użytku. Spotkania poÅ›wiÄ™cone naczyniom i szatom liturgicznym sÄ… okazjÄ… do uwrażliwienia czÅ‚onków sÅ‚użby liturgicznej na szacunek dla rzeczy codziennego użytku, a także o szacunek dla przyrody i wszystkiego, co nas otacza. Należy dbać o porzÄ…dek, a także o czystość i piÄ™kno (SprzÄ…tanie strojów w zakrystii).


Spotkanie III. 6 – OÅ‚tarz. PoznajÄ…c bliżej wszystkie naczynia i szaty liturgiczne, zatrzymujemy siÄ™ również przy szczególnym znaku, jakim jest oÅ‚tarz. Zjednuje siÄ™ on w centrum koÅ›cioÅ‚a. WokóÅ‚ niego gromadzi siÄ™ wspólnota na sprawowanie Eucharystii. Zanim jednak nadszedÅ‚ czas Eucharystii, oÅ‚tarz speÅ‚niaÅ‚ ważnÄ… rolÄ™ w kulcie Starego Testamentu. Prawda ta zostaje przypomniana w czasie spotkania. Rozważania prowadzÄ… w stronÄ™ krzyża, gdyż „OÅ‚tarzem Nowego Przymierza jest Krzyż Chrystusa, z którego wypÅ‚ywajÄ… sakramenty Misterium Paschalnego. Na oÅ‚tarzu, który stanowi centrum Å›wiÄ…tyni, uobecnia siÄ™ w znakach sakramentalnych ofiara Krzyża” (KKK 1182). Trzeba wiÄ™c lepiej poznać zwiÄ…zek miÄ™dzy krzyżem a oÅ‚tarzem. PoÅ›wiÄ™cenie oÅ‚tarza należy do najbardziej uroczystych obrzÄ™dów liturgicznych KoÅ›cioÅ‚a.


Spotkanie III. 7 – StóÅ‚ sÅ‚owa i stóÅ‚ chleba. „OÅ‚tarz jest także stoÅ‚em PaÅ„skim, do którego jest zaproszony Lud Boży. W niektórych liturgiach wschodnich oÅ‚tarz jest także symbolem grobu (Chrystus naprawdÄ™ umarÅ‚ i naprawdÄ™ zmartwychwstaÅ‚)” (KKK 1182). OÅ‚tarz, który znajduje siÄ™ w koÅ›ciele peÅ‚ni wiÄ™c podwójnÄ… rolÄ™. Jest miejscem, na którym skÅ‚ada siÄ™ ofiarÄ™ oraz stoÅ‚em, przy którym zasiada siÄ™ do uczty. StoÅ‚em jest nazywana także ambona, gdyż przy niej Bóg karmi nas swoim SÅ‚owem. Eucharystia sprawowana jest wiÄ™c przy dwóch stoÅ‚ach: stole sÅ‚owa i stole ofiary, który jest również stoÅ‚em uczty. Na tym oÅ‚tarzu skÅ‚adamy ofiarÄ™, którÄ… wyrażajÄ… znaki chleba i wina. Z tego oÅ‚tarza bierzemy pokarm, którym jest Chleb z nieba i Napój nieÅ›miertelnoÅ›ci.


Spotkanie III. 8 – SÅ‚użba oÅ‚tarza. PosÅ‚ugujÄ…cy przy oÅ‚tarzu sÄ… czÄ™sto nazywani liturgicznÄ… sÅ‚użbÄ… oÅ‚tarza. Trzeba podkreÅ›lić, że nazwa ta obejmuje nie tylko ministrantów i mÄ™skÄ… sÅ‚użbÄ™ speÅ‚nianÄ… przy oÅ‚tarzu. Również schola oraz przynoszÄ…cy dary ofiarne sÅ‚użą tej samej tajemnicy, uobecnianej pod osÅ‚onÄ… znaków. Przypominamy wiÄ™c wszystkim wymagania, jakie wynikajÄ… z takiej sÅ‚użby. Jest nim najpierw szacunek dla oÅ‚tarza i rozumienie jego znaczenia. Jest nim również troska o to, aby coraz doskonalej skÅ‚adać siebie w ofierze na oÅ‚tarzu Pana oraz karmić siÄ™ sÅ‚owem i chlebem przy stole Pana. Ważne jest również budowanie wiÄ™zów miÄ™dzy stoÅ‚em, przy którym gromadzi siÄ™ w domu rodzina, bÄ™dÄ…ca domowym KoÅ›cioÅ‚em, a oÅ‚tarzem, przy którym gromadzi siÄ™ wielka rodzina Boża, stanowiÄ…ca KoÅ›cióÅ‚ Chrystusa.


Spotkanie III. 9 – Eucharystia źródÅ‚o i szczyt życia. ZwiÄ…zek miÄ™dzy codziennym życiem czÅ‚owieka, a jego udziaÅ‚em w liturgii w sposób szczególny wyraża soborowe okreÅ›lenie: „Liturgia jest szczytem, do którego zmierza caÅ‚a dziaÅ‚alność KoÅ›cioÅ‚a i równoczeÅ›nie źródÅ‚em, z którego wypÅ‚ywa caÅ‚a jego moc” (KL 10). 


Spotkanie III. 10 – Chleb w codziennym życiu czÅ‚owieka. Rozpoczynamy jeden z najważniejszych cyklów spotkaÅ„ formacyjnych. DotyczÄ… one bowiem chleba i wina, a wiÄ™c najbardziej wyróżnionych w czasie Mszy ÅšwiÄ™tej znaków. Wszystkie inne znaki wskazujÄ… na rzeczywistość, która uobecnia siÄ™ pod osÅ‚onÄ… chleba i wina. Tym znakom trzeba poÅ›wiecić najwiÄ™cej uwagi. Rozpoczynamy od przypomnienia znaczenia chleba w codziennym życiu czÅ‚owieka. Przypominamy formy szacunku wobec chleba, praktykowane przez pokolenia, a dziÅ› przez wiele lekceważone. WyjaÅ›niamy okreÅ›lenia „pracować na chleb”, „chleb powszedni”, „emigrować za chlebem”. OkreÅ›lenia te pomagajÄ… zrozumieć, że znak chleba kryje w sobie wszystkie ludzkie sprawy, caÅ‚Ä… doczesnÄ… rzeczywistość. Od innej strony prawdÄ™ tÄ™ przypomina okreÅ›lenie „dzielenie siÄ™ chlebem”.


(zajÄ™te) Spotkanie III. 11 – Znak chleba w Biblii. Bóg już w historii Starego Testamentu zwiÄ…zaÅ‚ ze znakiem chleba wielkie zbawcze wydarzenia. ChcÄ…c zrozumieć znak chleba, który przynosimy na oÅ‚tarz, trzeba o tej Bożej pedagogii pamiÄ™tać. Przypominamy wiÄ™c znaczenie chleba w niewoli narodu wybranego i w przeżyciu Paschy, znak manny na pustyni, a także chleb, który w ziemi obiecanej jest znakiem speÅ‚nienia obietnic Boga. Przypomina o tej prawdzie KKK (1333-1334). Chleb jest również wyróżnionym znakiem w nauczaniu i dziaÅ‚alnoÅ›ci Chrystusa. Trzeba przypomnieć cuda rozmnożenia chleba, znaczenie Jego nauczania o chlebie życia, a przede wszystkim wydarzenia Ostatniej Wieczerzy. Jest to rozwiniÄ™cie myÅ›li zawartych w KKK (1335-1336).


Spotkanie III. 12 – Jeden chleb z wielu ziaren. Kto chce gÅ‚Ä™biej rozumieć znak chleba musi częściej powracać myÅ›lÄ… i modlitwÄ… do sposobu jego powstawania. Na poczÄ…tku sÄ… ziarna w kÅ‚osach, a na koÅ„cu smaczny chleb. Droga powstawania chleba prowadzi przez zmielenie ziarna, zÅ‚Ä…czenia mÄ…ki z wodÄ…, by powstaÅ‚o ciasto, a także poddanie ciasta dziaÅ‚aniu żaru ognia, aby powstaÅ‚ chleb. Każdy etap tego procesu mówi wiele zarówno o indywidualnej drodze na EucharystiÄ™, jak też o wspólnym wÄ™drowaniu. Jest to zawsze droga jednoczenia. W wymiarze indywidualnym ziarna przypominajÄ… o poszczególnych chwilach, wydarzeniach i przeżyciach czÅ‚owieka, a wymiarze wspólnotowym wielość ziaren wskazuje na wielość osób, które siÄ™ zgromadziÅ‚y. Każdy czÅ‚owiek powinien zjednoczyć wszystkie swoje przeżycia, mocÄ… miÅ‚oÅ›ci, aby staÅ‚y siÄ™ jego chlebem, a poszczególni czÅ‚onkowie wspólnoty powinni siÄ™ tak do siebie zbliżyć, aby rzeczywiÅ›cie mieli jedno serce i jednego ducha. Temat ten podejmujÄ… także liczne pieÅ›ni. Ich treść rozważajÄ… wszyscy.


Spotkanie III. 13 – Przyniesienie chleba i wina na oÅ‚tarz. W kolejnym spotkaniu staramy siÄ™ wszystkie rozważane poprzednio prawdy odnieść do chleba, który czÅ‚onkowie sÅ‚użby liturgicznej majÄ… przynieść na oÅ‚tarz. BiorÄ…c do rÄ™ki chleb, trzeba w nim zobaczyć tyle treÅ›ci, ile zawarÅ‚ w nim Bóg w dziele stworzenia i w historii zbawienia. Chleb nazywany jest w liturgii „owocem ziemi i pracy rÄ…k ludzkich”, a Stary i Nowy Testament pokazuje nam, jak na ten owoc patrzy Bóg i czym on jest dla Niego. Chrystus wybraÅ‚ chleb i wino, aby uczynić je swoim CiaÅ‚em i KrwiÄ…. To jest najwyższa motywacja dla wszystkich uczestników Eucharystii, aby znakom chleb i wina poÅ›wiÄ™cić jak najwiÄ™kszÄ… uwagÄ™. CzÅ‚onkowie sÅ‚użby liturgicznej uÅ›wiadamiajÄ… sobie znaczenie procesji z chlebem i winem do oÅ‚tarza. Åšwiadomość niesienia darów ludu Bożego na oÅ‚tarz powinna towarzyszyć ministrantom także wtedy, gdy „procesja” jest bardzo krótka i wyznaczona jest odlegÅ‚oÅ›ciÄ… miÄ™dzy stolikiem a oÅ‚tarzem. Najczęściej obrzÄ™dowi temu towarzyszy Å›piew. CzÅ‚onkowie scholi powinni dokÅ‚adniej poznać specyfikÄ™ tego Å›piewu i przeżywać gÅ‚Ä™biej treść pieÅ›ni wykonywanych w czasie procesji z darami.


Spotkanie III. 14 – SÅ‚użba darów. Dotychczasowe rozważania powinny uÅ›wiadomić gÅ‚Ä™biej zarówno ministrantom, jak i czÅ‚onkom scholi, że przynoszenie darów chleba i wina na oÅ‚tarz należy do najbardziej wyróżnionych funkcji liturgicznych. Oznacza podjÄ™cie odpowiedzialnoÅ›ci za te dary, które stanÄ… siÄ™ CiaÅ‚em i KrwiÄ… Chrystusa. Dlatego w czasie spotkania trzeba postawić pytanie, kto czuje siÄ™ wezwany, aby to zadanie w liturgii podjąć. Nie chodzi o to, aby uczestnicy spotkania od razu dawali na to pytanie odpowiedź. Może ona być udzielona później. Może być tak, że w danym dniu, gdy speÅ‚niajÄ… oni sÅ‚użbÄ™ w liturgii, raz dary chleba i wina przyniosÄ… do oÅ‚tarza czÅ‚onkowie scholi, a innym razem ministranci. Z czasem jednak powinna powstać osobna grupa posÅ‚ugujÄ…cych, których gÅ‚ównym zadaniem bÄ™dzie troska o najbardziej wyróżnione w liturgii znaki, mianowicie znaki chleba i wina.


Spotkanie III. 15 – Być dobrym jak chleb. SÅ‚użba wobec darów chleba i wina, bÄ™dÄ…c wyróżniona formÄ… posÅ‚ugiwania, kryje również w sobie szczególne wymagania duchowe. Najlepiej wyrażajÄ… je sÅ‚owa: „Być dobrym jak chleb”. Kto przynosi chleb na oÅ‚tarz powinien wyróżniać siÄ™ we wspólnocie tÄ… wÅ‚aÅ›nie postawÄ…. Trzeba rozwijać w sobie zdolność bycia dyspozycyjnym dla innych, aby każdy mógÅ‚ przyjść i skorzystać z dobroci tego czÅ‚owieka, podobnie jak przychodzi do stoÅ‚u i spożywa smaczny chleb. Wielkość tego wymagania jest także jednÄ… z dróg odkrywania wielkoÅ›ci funkcji liturgicznej polegajÄ…cej na wziÄ™ciu do rÄ…k chleba i wina przyniesieniu ich w procesji do oÅ‚tarza, aby staÅ‚y siÄ™ CiaÅ‚em i KrwiÄ… Chrystusa.


Spotkanie III. 16 – ObrzÄ™dy Komunii ÅšwiÄ™tej. Po gÅ‚Ä™bszym wprowadzeniu w liturgiÄ™ ofiary przechodzimy teraz do liturgii uczty. W czasie spotkania przypomniany jest ukÅ‚ad obrzÄ™dów, poczÄ…wszy od modlitwy Ojcze nasz. WyjaÅ›nione jest ich znaczenie.


Spotkanie III. 17 – Dialog kapÅ‚ana z wiernymi. PrzyjÄ™cie Komunii ÅšwiÄ™tej jest poprzedzone jest dialogiem kapÅ‚ana z wiernymi. Najpierw kapÅ‚an ukazujÄ…c CiaÅ‚o Chrystusa zwraca siÄ™ do wszystkich zgromadzonych sÅ‚owami: „Oto Baranek Boży…”. Na jego sÅ‚owa wierni odpowiadajÄ…: „Panie nie jestem godzien…”. NastÄ™pnie szafarz Komunii ÅšwiÄ™tej zwraca siÄ™ indywidualnie do każdego, kto przyjmuje sakrament: „CiaÅ‚o Chrystusa”. OdpowiedziÄ… jest „Amen”. W czasie spotkania wyjaÅ›nione sÄ… zarówno sÅ‚owa kapÅ‚ana jak i odpowiedzi wiernych. 


Spotkanie III. 18 – SÅ‚użba przez Å›piew i trzymanie pateny. W kolejnym spotkaniu zwracamy uwagÄ™ na sÅ‚użbÄ™, jakÄ… peÅ‚niÄ… ministranci i czÅ‚onkowie scholi w czasie Komunii ÅšwiÄ™tej. Jest to troska o wÅ‚aÅ›ciwe Å›piewy, a także trzymanie pateny, aby czÄ…steczki konsekrowanego Chleba nie spadaÅ‚y na ziemiÄ™. Przypomniane sÄ… również zadania posÅ‚ugujÄ…cych w czasie Komunii ÅšwiÄ™tej udzielanej poza MszÄ… ÅšwiÄ™tÄ…, w zanoszeniu Komunii ÅšwiÄ™tej chorym. 


Spotkanie III. 19 – DziÄ™kczynienie po Komunii ÅšwiÄ™tej. CzÅ‚owiek nie zawsze umie dziÄ™kować. TÄ™ sÅ‚abość widać byÅ‚o w Ewangelii, szczególnie w uzdrowieniu dziesiÄ™ciu trÄ™dowatych. Widać jÄ… również dzisiaj. Trzeba wiÄ™c stale pogÅ‚Ä™biać swojÄ… postawÄ™ dziÄ™kczynienia.


Spotkanie III. 20 – Å»yć w stanie Å‚aski uÅ›wiÄ™cajÄ…cej. Jedna z „Zasad życia sÅ‚użby liturgicznej” sformuÅ‚owana jest w nastÄ™pujÄ…cy sposób: „CzÅ‚onkowie sÅ‚użby liturgicznej regularnie siÄ™ spowiadajÄ… i czÄ™sto przystÄ™pujÄ… do Komunii Å›w.”. W czasie spotkania podejmujemy ten temat. Å»ycie w stanie Å‚aski uÅ›wiÄ™cajÄ…cej jest skarbem, o który należy dbać ze wszystkich siÅ‚. Systematyczna spowiedź i czÄ™ste przystÄ™powanie do Komunii ÅšwiÄ™tej jest jednym z najlepszych Å›wiadectw, jakie czÅ‚owiek może da innym ludziom. Takie Å›wiadectwo mogÄ… dawać dzieci, mÅ‚odzież i doroÅ›li. Bardzo potrzebujemy tego przykÅ‚adu życia.

​

bottom of page